پیام آشنا: در حالی که زیست مجازی کاربران اینترنت در ایران زیر سایه سنگین محدودیت‌ها، اختلالات متعدد و کلنجار هر روزه با انواع ابزارهای فیلترشکن جریان دارد، این روزها فیلترینگ و رفع آن به واژه‌ای پرتکرار در مناظرات و وعده‌های انتخاباتی تبدیل شده است؛ موضوعی که نشان از تایید ضمنی عدم موفقیت رویکردهای مسدودسازی در فضای مجازی و البته هزینه‌بر بودن آنها برای کشور از سوی سیاستگذاران دارد.
بررسی‌های اخیر انجمن تجارت الکترونیک تهران از کیفیت اینترنت در ایران نشان می‌دهد که ایران در شاخص‌های کلی کیفیت اینترنت جزو پایین‌ترین رتبه‌ها در رده‌بندی‌های جهانی قرار دارد؛ ایران پس از ترکمنستان، کنگو، سودان و کوبا در جایگاه پنجمین کشور جهان از نظر عدم دسترسی آزاد به اینترنت قرار گرفته است.
ضرر هنگفت فیلترینگ
در کنار اختلالات مکرر اینترنتی، کاربران ایرانی همچنان ناچارند برای دسترسی به تمام شبکه‌های اجتماعی محبوب بین‌المللی دست به دامن انواع فیلترشکن بشوند، در تمام دنیا تنها کاربران چینی هستند که شرایط مشابهی را تجربه می‌کنند. با این اوصاف تعجبی ندارد که بر اساس آخرین گزارش مرکز افکارسنجی ایسپا، ۸۳.۶ درصد از کاربران اینترنت ایران از فیلترشکن استفاده می‌کنند.
ایران حالا دوازدهمین کشور متضرر جهان از قطعی‌های اینترنت است که در مقایسه با نیمه اول سال میلادی گذشته دو رتبه بهبود پیدا کرده. با این حال جالب آنجاست که در شش ماه گذشته اغلب قطعی‌های اینترنت در کشورهای جهان به دنبال اعتراضات و تظاهرات، انتخابات یا اعتراض به آزادی رسانه‌ها اتفاق افتاده‌اند و ایران بدون هیچ کدام از این اتفاقات شاهد ۶۲ ساعت قطع اینترنت بوده است.
فاصله حرف تا عمل در وعده‌های اینترنتی
با این اوصاف چندان دور از ذهن نیست که فیلترینگ به واژه‌ای محبوب و پرتکرار در مناظرات و وعده‌های انتخاباتی تبدیل شود؛ مسعود پزشکیان در روزهای اخیر بارها با انتقاد از فیلترینگ، بر اثرات مخرب و ایجاد بازار سیاه برای فیلترشکن‌ها تاکید کرده است، اما همزمان معتقد است «در همه دنیا در مواقع خاص محدودیت برای اینترنت اعمال می‌شود.» با این همه باید دید پیروز نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری در عمل تا چه اندازه می‌تواند حق مردم برای دسترسی به اینترنت باکیفیت را به رسمیت بشناسد.
